Hàng nghìn nhà khoa học danh tiếng đã tụ họp tại Đại học Havard (Mỹ) để dự lễ trao giải IgNobel -phần thưởng cho các phát minh "vô tích sự" nhất năm 2002. Giải thường được trao vào hôm thứ năm của tuần đầu tháng 10, trước khi Nobel thực sự được công bố.
Từ năm 1991, tờ tạp chí hài hước khoa học Annals of Improble Research luôn lựa chọn các phát minh vô bổ trong năm, rồi lập một hội đồng xét duyệt để trao giải IgNobel.
Năm nay, các giải được công bố như sau:
- Giải Sinh học được trao cho Charles Paxton, Đại học St Andrews (Anh). Ông và cộng sự công bố nghiên cứu về thói quen ve vãn của đà điểu. Nhóm khoa học đã tìm mọi cách giải thích rằng, tại sao loài chim này cảm thấy bị kích thích khi người đến gần. Theo họ, đà điểu tỏ ra quan tâm và yêu thích người hơn bạn tình.
- Giải Nghiên cứu tổng hợp được trao cho Karl Kruszelnicki, Đại học Sydney (Australia). Ông đã làm một tổng kết về cặn rốn của người và rút ra kết luận, loại chất thải này được hình thành từ các sợi vải và tế bào da. Ông cũng chỉ ra rằng, những người thế nào thì có cặn rốn, nhiều hay ít, và màu sắc cặn rốn ra sao.
- Giải Hóa học năm nay thuộc về các nhà nghiên cứu tại Đại học Illinois (Mỹ). Họ đã phát minh ra một bảng tuần hoàn có bốn "chân" như chân bàn, nhờ vào việc thu thập các nguyên tố của bảng tuần hoàn, rồi sắp xếp lại chúng.
- Giải Toán học - vốn là nét khác biệt với giải Nobel thật - được trao cho hai nhà khoa học Ấn Độ. Họ đã tìm ra một mô hình toán học mới để ước đoán diện tích bề mặt da của voi.
- Giải Văn học thuộc về hai nhà khoa học xã hội người Mỹ. Họ đã làm một bản tường trình chi tiết về "Hiệu ứng của những điểm bất hợp lý nổi bật tiềm ẩn trong việc đọc hiểu".
- Giải Hòa bình được trao cho một nhóm nghiên cứu Nhật Bản. Họ đã có công lớn trong việc "khuyến khích cuộc sống hòa bình giữa các loài" bằng cách chế tạo ra một chiếc máy có khả năng dịch tiếng chó sủa ra tiếng Nhật.
- Giải Vệ sinh được trao cho nhà khoa học Tây Ban Nha Eduardo Segura. Ông này đã phát minh ra chiếc máy giặt cho mèo và chó.
- Giải Kinh tế năm nay được chia cho 28 doanh nghiệp quốc tế. Họ có "thành tích" là đã áp dụng một mô hình "ứng dụng nguyên lý về các con số ảo của toán học cho thương mại". Trong đó, phải kể đến các tập đoàn khổng lồ như Enron, Tyco International, WorldCom, Arthur Andersen, Adelphia Communications...
- Giải Y học được trao cho Chris McManus, Đại học London Anh. Ông này đã chỉ ra rằng, người cổ đại mắc một dạng bệnh lý nào đó, vì các bức tượng cổ thường có tinh hoàn bên trái to hơn bình tường.
- Giải Vật lý được trao cho Arnd Leike, Đại học Munich (Đức), với việc chỉ ra rằng, sự tan của bọt bia trên miệng cốc tuân theo phương trình mũ trong toán học.
Về giải IgNobel
IgNobel - đọc lái là Ignoble - có nghĩa là điếm nhục, vô bổ, không dùng được vào việc gì. Tuy nhiên, từ 11 năm nay, giải IgNobel đã trở thành một sự kiện quan trọng, vì những công trình được trao giải dù điên rồ thế nào đi nữa, cũng đều thể hiện những ý tưởng kỳ lạ, và xét về lý thuyết, rất khoa học. Mặt khác, những cá nhân tham gia phần lớn là các nhà khoa học danh tiếng, nhiều người nằm trong danh sách ứng cử viên giải Nobel. Cuối cùng, với giải IgNobel, giới khoa học muốn thể hiện rằng, họ cũng hiểu thế nào là sự hài hước của cuộc sống. Và đây mới là ý nghĩa chính của giải.
Để giới thiệu về phát minh của mình, như thông lệ, các nhà khoa học phải làm một bài diễn thuyết 24/7, nghĩa là: Trong vòng 24 giây, nhà khoa học phải tìm được một câu gồm 7 từ, tóm tắt được nội dung của phát minh. Tiếp theo, Hội đồng IgNobel lần lượt công bố danh sách những người được giải.
Giải IgNobel năm 2001Minh Hy (theo BBC, Reuters)
