Ngõ cụt của Internet
Đã gửi: 16 Tháng 7 2010, 14:20
Mọi sự sáng tạo và đổi mới trên Internet đã chấm dứt? Lawrence Lessig, giáo sư Đại học Luật Stanford, cho là như vậy. Trong cuốn sách Tương lai của những ý tưởng, Giáo sư Lessig cảnh báo rằng Internet có nguy cơ bị một nhóm đặc biệt kiểm soát, hạn chế khả năng sáng tạo.
Ông này chia sẻ sự lo sợ của mình với Newsweek tại New York tuần trước.
- Tại sao ông lại quá bi quan về Internet đến thế?
- Sự phát triển ban đầu của Internet gắn chặt với cơ chế mang tính trung lập của nó. Bất kỳ ai cũng có quyền xây dựng nó, và bản thân hệ thống mạng không thể phân biệt đối xử với những người tạo ra cái mới. Nhưng mọi sự thay đổi lớn đang diễn ra hiện nay xung quanh Internet là một sự chuyển biến làm mất đi tính trung lập. Vì thế, những ai nắm quyền kiểm soát hệ thống về mặt pháp lý hoặc vật lý sẽ có thể gạt bỏ sự sáng tạo mà họ không thích. Vậy là quyền được sáng tạo của bạn phụ thuộc vào sở thích của AOL hay AT&T hay ngành công nghiệp âm nhạc.
- Nhưng mọi người đều biết rằng Internet mạnh đến mức nó có thể đối phó được sự can thiệp đó và bảo vệ sự tự do phát triển?
- Mọi người hiểu được điều gì đó về cấu trúc nguyên thủy của Internet, và sau đó, họ đã nhận định không chính xác rằng nó sẽ cố định như thế. Nhưng, những đặc điểm của cấu trúc mạng có thể bị thay đổi. Và trên thực tế, một số nhân tố muốn tạo ra sự đối kháng với cuộc cách mạng trên Internet.
- Có sự mất mát về sáng tạo nào không thể phục hồi?
- Tôi không quá bi quan như vậy. Đa phần các thay đổi đều có thể sắp xếp lại. Tuy nhiên, có thể nói những hình thức sáng tạo về âm nhạc trực tuyến đã bị một chiến dịch pháp lý được dàn dựng khá chu đáo nghiền nát.
- Ông nói rằng Luật Bản quyền là một thứ có thể giới hạn mọi người?
- Trước đây, Hiến pháp (Mỹ) quy định sự bảo vệ rất giới hạn đối với cái mà chúng ta gọi là sở hữu trí tuệ. Dần dần, chúng ta mở rộng nó. Điều này thực sự không gây ra rắc rối nào trước khi Internet xuất hiện, bởi những người chế tạo duy nhất là các công ty lớn. Nhưng bây giờ, Luật Bản quyền bắt đầu kiểm soát tất cả mọi người, khi họ nối máy tính của mình vào mạng.
- Ông cũng theo đuổi các vấn đề về quyền riêng tư. Ảnh hưởng của vụ khủng bố hôm 11/9 sẽ là gì?
- Sự kiện 11/9 sẽ thúc đẩy mạnh mẽ sự hỗ trợ phát triển các công nghệ nhằm tăng cường an ninh. Mọi người đều hướng tới một hệ thống mạng an ninh hơn, tăng cường khả năng giám sát của chính phủ. Động thái của các luật sư bảo vệ quyền riêng tư là phản đối những công nghệ mới đó, giả vờ như chúng không tồn tại. Tôi cho rằng đó là một hành động không hợp lý. Những công nghệ đó sẽ xuất hiện. Tất cả năng lượng của chúng ta nên tập trung vào việc nó sẽ được triển khai như thế nào.
Văn Bình