Hành trình tìm lại giống bầu eo
Trái bầu eo đẹp và lạ đã được Lê Văn Thi, sinh viên khoa Hán Nôm Đại học Khoa học Huế đi tìm và nhân giống thành công. Đề tài "Bầu eo xứ Huế" đã được trao giải nhất trong cuộc thi "Ý tưởng sáng tạo đồng hành cuộc sống" ở Thừa Thiên - Huế.
Ở nhà Thi có trái bầu hai lần eo, ánh lên màu vàng bóng, nổi bật với chữ Phúc (bằng chữ Hán) do chính "đồ" Thi viết trên nền phong cảnh đậm chất thiền. Phòng trong nhà Thi là cả một "giàn" bầu trái nâu xạm, trái vàng bóng, trên mỗi trái đều có thư pháp chữ Hán hoặc chữ Việt. Anh cho biết đã sớm "chớp" được gợi ý của một người thày về việc tìm lại trái bầu eo ngay từ năm đầu tiên lên giảng đường.
Nhưng từ ý tưởng đến thực tiễn lại là cả một quá trình hết sức cam go, ngay từ khâu tìm giống quả bầu eo. Lâu giờ chẳng còn ai quan tâm đến nó nữa nên anh phải lại lặn lội lên tận A Lưới. Bắt tay vào nhân giống nhưng Thi lại chưa có một kiến thức gì, sách thì không có, hỏi quanh cũng chỉ được một vài kinh nghiệm của người già trong làng.
Thi tự mình đặt cây giống đầu tiên trên vườn và theo dõi sự phát triển của nó, niềm hy vọng cứ tăng dần theo sự sinh trưởng của cây. Đằng đẵng 5-6 tháng trời nhưng cuối cùng kết quả thu được cũng chỉ 50% dự tính ban đầu. "Dù sao cũng được một bài học"- Thi tự an ủi. Đến khi quyết định sản xuất trên quy mô lớn - đem giống cây ra các hộ dân đặt trồng, Thi lại bị mọi người từ chối, thậm chí còn bị gọi là "Thi điên". Anh phải dùng hết khả năng thuyết phục của mình, rồi nhờ bố mẹ hay "vay nóng" tiền để đặt trước cho bà con tin.
Bây giờ thì Thi chẳng khác gì một nhà "bầu eo học": "Trái ni có thể trồng với mật độ 5 m2/cây và mỗi cây cho 10-15 trái trong khoảng tháng 10 đến tháng 4 năm sau ở đồng bằng và tháng 7 đến tháng 1 năm sau ở miền núi". Sau đó là các công đoạn xử lý để có sản phẩm cuối cùng là bầu rượu.
Bầu eo bây giờ không chỉ là món ăn truyền thống (săn chắc và ăn ngọt hơn các loại bầu khác) mà đang được xử lý để biến thành hàng lưu niệm đặc sắc. Để có trái bầu có thể viết chữ, vẽ tranh thì mất khoảng 7 tháng, còn để làm bầu rượu thì phải 9 tháng kể từ khi trồng. Làm ra sản phẩm, Thi đem đi chào hàng tại các điểm có đông khách du lịch như suối nước nóng Thanh Tân, khách sạn Queen, một số quầy hàng lưu niệm...
"Trái bầu eo sẽ đem lại nguồn thu nhập khá cho nông dân" - Thi nói. Với các cây trồng khác, 500m2 ruộng mỗi vụ chỉ cho khoảng 500.000-600.000 đồng, nhưng với bầu thì thu nhập sẽ là hàng triệu đồng.
Thi đang đăng ký bản quyền thương hiệu "bầu eo Lương Thanh". Hiện tại, do kẹt vốn nên anh mới chỉ sản xuất quy mô nhỏ. Nhưng Thi muốn xây dựng được một cơ sở tầm cỡ . Anh đang mong muốn được tài trợ để biến khát vọng thành hiện thực.
(Theo Thanh Niên)