Ý tưởng & Sáng tạo VN (Vietnam Ideas & Creativities) [β7]

Đó là những giải pháp mới phòng chống tai nạn giao thông và hỗ trợ người tàn tật trong cuộc sống, có tính khả thi và có thể nhân rộng trong cộng đồng. Giải được Ngân hàng thế giới (WB) và nhiều đồng tài trợ trao cho các tác giả vào chiều nay, tại Hà Nội.

19 dự án trên nằm trong số 30 công trình lọt vào vòng chung khảo, được trưng bày tại khách sạn Daewoo trong hai ngày 14-15/5. Tổng giá trị giải thưởng là 170.000 USD. 11 dự án còn lại được tài trợ 600 USD cho mỗi công trình để tiếp tục hoàn thiện.

Với tiêu chí sáng tạo cho cuộc sống an toàn, cuộc thi lần này đã thu hút 105 ý tưởng, trong đó có nhiều ý tưởng độc đáo và có tính thuyết phục cao như: nhà đa trạng thái cho vùng đồng bằng hay bị ngập lũ, thư viện sách nói cho người mù, xe chữa cháy tí hon, trình duyệt Internet cho người mù hay nhà vệ sinh sinh thái cho người khuyết tật ở nông thôn...

Cuộc thi, được tổ chức nhằm khuyến khích những ý tưởng sáng tạo cho phát triển, là một phần của sáng kiến Ngày sáng tạo quốc gia toàn cầu do WB thực hiện tại các nước, và năm nay là ở Việt Nam.. Các dự án tham gia có thể đã được thực hiện một phần, hoặc mới chỉ trong giai đoạn xây dựng.

Ông Huỳnh Hữu Phước bên cạnh chiếc xe cứu hỏa tí hon.

Trong số các công trình đoạt giải, đáng chú ý là Xe chữa cháy tí hon, sản phẩm của tác giả Huỳnh Hữu Phước, TP HCM. Loại xe này chạy trên 4 bánh, có bề ngang chỉ 80 cm, dài 1,1 mét và cao hơn 1 mét. Do kích thước nhỏ, nên xe có thể tiếp cận các con hẻm hoặc chung cư chật hẹp, có thể đưa lên tầng cao bằng thang máy. Tuy nhiên, cũng vì dung tích nhỏ, nên trong các đám cháy lớn, nó chỉ có tính chất dập lửa ban đầu trong khi chờ đội cứu hộ đến. Xe hoạt động theo nguyên tắc lấy nước từ phao chứa (dung tích 1 mét khối) và phun ra 2 vòi bơm.

Ông Phước nhấn mạnh điểm đặc biệt của xe cứu hoả này là có thêm "quả khế lửa" - một thiết bị hình quả khế, gắn trên đầu một đường ống, có thể đưa vào sâu trong tâm đám cháy. Nước theo đường ống chạy tới quả khế và phun ra ngoài qua 4 lỗ, dập lửa ở ngay chỗ phát sinh. Cũng theo tác giả, trong trường hợp cháy xăng, không dập được bằng nước, thì có thể bơm CO2 bột vào trong "quả khế" và đưa sâu vào đập đám cháy. Tuy nhiên, đến nay ông chưa thử nghiệm dập lửa loại này.

Nhà đa trạng thái khi trời mưa (công trình đoạt giải của nhóm Nghĩa Đô, Hà Nội).

Nhà đa trạng thái khi trời khô ráo.

Một công trình khác cũng có tính thiết thực cao là Nhà đa trạng thái, thí điểm cho vùng đồng bằng hay bị ngập lũ, của nhóm nghiên cứu Nghĩa Đô, Hà Nội. Nhà được xây bằng bê tông cốt thép, phần thân trên và mái cấu tạo từ vật liệu nhẹ. Nguyên lý của nhà là tự nổi theo mực nước. Khi thời tiết khô ráo, nhà nằm trên mặt đất, nhưng khi nước ngập, nó sẽ nổi lên trên, giúp cho người dân luôn sống trong điều kiện thoải mái. Trường hợp có gió bão, để tránh hiện tượng nhà bị lật đổ, chủ nhà có thể tháo thân bên và mái dễ dàng. Khi bão lớn, người dân có thể tháo nước vào nhà qua một cái nút, làm cho nhà chìm xuống để đảm bảo an toàn. Lúc này, họ có thể chuyển lên gác trên để tránh nước.

Nếu như hai dự án trên đều còn ở dạng mô hình, thử nghiệm, thì dự án Thư viện sách nói cho người mù của Hội phụ nữ từ thiện TP HCM đã đi vào hoạt động từ lâu và đem lại ích lợi không nhỏ cho những người khiếm thị trong cả nước. Thư viện cung cấp miễn phí băng thu âm cho hội người mù tại các tỉnh, với nhiều loại sách giáo khoa, sách văn học, y học, gương các danh nhân... Loại hình sách nói này đã đáp ứng phần nào nhu cầu thông tin của người khiếm thị, trong điều kiện loại sách chữ nổi Braille còn rất hạn chế và giá cao như hiện nay. Đây cũng là thư viện sách nói đầu tiên và là duy nhất ở nước ta.

Bà Nguyễn Diệp Hà, trưởng phòng thông tin của WB tại Việt Nam, cho biết, căn cứ vào tình hình cuộc thi năm nay, cũng như sự đón nhận của công chúng, các nhà tài trợ sẽ sớm đưa ra quyết định có tiếp tục tổ chức cuộc thi Ngày sáng tạo tại Việt Nam hay không.

Nhật Minh