Ý tưởng & Sáng tạo VN (Vietnam Ideas & Creativities) [β7]

39 trong tổng số 140 công trình dự thi đã lọt vào vòng chung khảo. Thứ tự giải chính thức sẽ được công bố đêm mai, tại Nhà hát lớn Hà Nội. Đây là giải thưởng lớn thứ 3 về lĩnh vực này của Việt Nam, chỉ sau giải thưởng Hồ Chí Minh và giải thưởng Nhà nước.

Giải thưởng sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam được trao mỗi năm một lần, do Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật VN, Bộ Khoa học Công nghệ và một số tổ chức kết hợp trao tặng. Giải năm nay là lần thứ 9, dành cho các công trình khoa học thuộc 5 lĩnh vực: cơ khí tự động hoá, sinh học phục vụ sản xuất và đời sống, công nghệ vật liệu mới, công nghệ nhằm bảo vệ môi trường và sử dụng hợp lý tài nguyên, công nghệ thông tin.

Ông Lê Xuân Thảo, Trưởng ban thư ký giải thưởng, cho biết 140 công trình dự thi nhưng chỉ có 89 được xét chấm, bởi các công trình phải đạt những tiêu chí như có tính ứng dụng cao, đã được áp dụng hiệu quả, và phải được hội đồng khoa học cấp tỉnh, thành phố hoặc cấp Bộ đánh giá xuất sắc.

Giáo sư Vũ Tuyên Hoàng, Trưởng ban tổ chức, thừa nhận số lượng công trình dự thi như vậy là chưa nhiều, không đại diện được cho toàn bộ nền khoa học công nghệ VN. Tuy nhiên, theo ông, tình trạng này một phần do nhiều nhà khoa học còn đắn đo, sợ lộ bí quyết công nghệ khi dự thi (mặc dù thể lệ của ban tổ chức đã đảm bảo giữ bí mật). Ngoài ra, hiện giải mới chỉ xét đến 5 lĩnh vực, nên hạn chế các công trình tham dự. Ông Hoàng cũng cho biết Ban tổ chức đã nhiều lần xem xét mở rộng sang các lĩnh vực khác như khoa học kinh tế hay quản lý..., song còn gặp một số khó khăn, như xác định tiêu chí, cách chấm điểm, do vậy chưa thực hiện được.

Một số công trình đoạt giải đáng chú ý: Tàu hàng 11.500 tấn do Nhà máy đóng Bạch Đằng vừa chế tạo. - "Nghiên cứu và thiết lập các giải pháp công nghệ hợp lý để chế tạo các tàu hàng đi biển cấp không hạn chế có trọng tải đến 11.500 tấn", của kỹ sư Chu Thế Hưng và cộng sự, Nhà máy đóng tàu Bạch Đằng. Đây là lần đầu tiên ở Việt Nam đóng tàu có trọng tải lớn theo thiết kế của nước ngoài, với giá thành thấp hơn 30% so với nhập ngoại. - "Chế tạo toa xe khách cao cấp" của kỹ sư Bùi Bá Nhuận và cộng sự, Công ty xe lửa Gia Lâm. - "Nghiên cứu sinh sản nhân tạo cua biển loài Scylla serrata (Forskal)" của thạc sĩ Nguyễn Cơ Thạch, Trung tâm nghiên cứu Thuỷ sản III. Công trình tạo ra giống cua nhân tạo, có tỷ lệ sống cao hơn hẳn các nước khác, với giá thành chỉ bằng 40% so với đánh bắt cua tự nhiên. - "Nghiên cứu, thiết kế, ứng dụng vòi phun đốt than bột dạng UD cho lò hơi nhà máy nhiệt điện Ninh Bình" của kỹ sư Nguyễn Tuấn Nghiêm và cộng sự, Viện Năng lượng. Công trình đã giúp sử dụng được than antraxit của nước ta vốn có độ bốc thấp và tro cao, giải quyết được vấn đề đóng xỉ lò hơi, giảm ô nhiễm. - "Công nghệ xử lý lún nghiêng, sập công trình xây dựng" của thạc sĩ Đỗ Quốc Khánh và cộng sự, Công ty TNHH xây dựng Tân Mai. Nhà làm từ những tấm bê tông 3D đúc sẵn (bê tông nhẹ cốt sợi tổng hợp) của Xí nghiệp cấu kiện lắp sẵn. - "Nghiên cứu hoàn thiện công nghệ và sản xuất thử nghiệm nhà 3D-NHATICO" của kỹ sư Ngô Đình Đăng và cộng sự, Xí nghiệp cấu kiện lắp sẵn, TP HCM. Các tác giả đã chế tạo thành công nhà lắp ghép bằng bê tông nhẹ có gia cường cốt sợi (polimer hoặc xơ dừa) trên sàn thép. - "Xử lý nước phèn dùng cho sinh hoạt ở đồng bằng Sông Cửu Long" của tiến sĩ Nguyễn Bá Trinh, Viện hoá học, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam. - "Nghiên cứu thiết kế công nghệ sản xuất lốp ôtô Radian" của thạc sĩ Nguyễn Quốc Anh và cộng sự, Công ty Công nghiệp cao su Miền Nam. Công trình có khả năng áp dụng rất lớn tại nước có nguồn cao su dồi dào như nước ta.

Ngày mai, Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) cũng sẽ trao 4 giải thưởng dành cho:

- Công trình khoa học xuất sắc: Nhóm tác giả của công trình "Nghiên cứu sinh sản nhân tạo cua biển loài Scylla serrata".

- Nhà khoa học nữ xuất sắc: Bà Võ Thị Hạnh, với công trình "Nghiên cứu sản xuất hai chế phẩm Probiotic Bio I và Bio II gồm hỗn hợp các vi sinh vật sống và enzyme tiêu hoá dùng trong chăn nuôi và nuôi trồng thuỷ sản".

- Tài năng trẻ xuất sắc: Nhóm sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội, tác giả công trình "Nghiên cứu và chọn lọc các nguồn Kaolinite trong nước để tổng hợp các vật liệu có chứa Zeolite, đồng thời xây dựng công nghệ nhằm bảo vệ môi trường thuỷ sản ở Việt Nam".

- Cúp WIPO dành cho doanh nghiệp xuất sắc: Công ty cao su Sài Gòn - Kymdan.

Bích Hạnh