Ý tưởng & Sáng tạo VN (Vietnam Ideas & Creativities) [β7]

2006 là năm đầy sôi động trong lĩnh vực công nghệ, nhưng chỉ YouTube mới có thể đem đến một phương tiện hoàn toàn mới cho hàng triệu người cùng học tập, giải trí và tạo ra những cung bậc tình cảm khác nhau của con người. Đó là lý do tạp chí danh tiếng Time bỏ phiếu cho trang chia sẻ video này.

YouTube được coi là phát minh của năm bởi nó là thành quả của cả một cộng đồng. Ảnh: Time.

Nintendo phát minh game video cho phép người tham gia điều khiển bằng đũa thần. Robot học cách lái xe. Ô bằng sợi nano không bao giờ ướt... Nhưng chúng không thể biến Lonelygirl15, "ông lão về hưu" 79 tuổi và hàng nghìn người bình thường khác thành những nhân vật nổi tiếng như YouTube.

Cụ Peter sinh năm 1927 ở Anh và trong thế chiến thứ II là kỹ thuật viên radar. Còn bây giờ cụ trở thành ngôi sao sáng trong lĩnh vực rất "sành điệu": quay và đăng tải video nghiệp dư. Trong khi đó, cô gái xinh đẹp 16 tuổi Jessica Rose đang thay đổi quan niệm nghệ thuật truyền thống: Trước đây, đạo diễn thường dựng phim ăn theo những sự kiện hoặc người nổi tiếng, còn Rose và cộng sự lại tự vẽ ra một nhân vật quyến rũ để tạo nên cơn sốt rồi sau đó làm phim về cô gái "được cho là có thực" ấy.

Ba người sáng lập YouTube là Steve Chen, Chad Hurley và Jawed Karim đều chưa đầy 30 tuổi. Trò chuyện trong một bữa tối đầu năm 2004, họ cùng chia sẻ bức xúc khi không biết làm sao gửi video cho bạn bè qua Internet dễ dàng như gửi ảnh. Họ bắt tay xây dựng "làng video" ảo, tức một website cho phép mọi người đăng video, thưởng thức, đánh giá, bình luận, tìm kiếm và thậm chí kéo về web cá nhân của họ.

Thế nhưng cả ba đều không dự đoán trước được tầm quan trọng của YouTube. Họ chỉ nghĩ người ta sẽ dùng nó để trình diễn những mặt hàng được rao bán trên các trang mua sắm trực tuyến như eBay.

Còn người sử dụng, ngay từ giây phút đầu tiên tiếp cận YouTube, đã biến công cụ này thành của riêng mình. Họ khoe thói quen ăn trong khi đứng, những lời nói nhảm khi say, những đoạn phim trong phòng ngủ hay màn độc tấu guitar không theo chuẩn mực nào cả. Họ ngồi cô đơn trong tầng hầm, thổn thức về những bí mật đáng xấu hổ qua webcam hoặc nhảy tưng tưng trên giường, hát nhái theo ca sĩ họ hâm mộ. YouTube đã khơi gợi và khuyến khích mọi người bày tỏ, tâm sự về những rắc rối trong cuộc sống. Bắt đầu từ con số 0 vào tháng 4 năm ngoái, YouTube hiện thu hút 100 triệu lượt tải video và lôi kéo thêm 70.000 khách mới mỗi ngày.

YouTube là sự giao thoa giữa 3 cuộc cách mạng công nghệ. Đầu tiên là trào lưu sản xuất video bằng máy quay rẻ tiền và phần mềm video dễ dùng. Tiếp đến là xu hướng xã hội trên Internet mà các chuyên gia phân tích gọi là Web 2.0, trong đó nổi bật là MySpace, Wikipedia, Flickr và Digg. Thứ ba là cuộc cách mạng văn hóa. Người tiêu dùng không còn chấp nhận những ý kiến một chiều trên các phương tiện truyền thông, họ muốn cùng tham gia và bày tỏ cái nhìn của mình với thế giới.

Video "cây nhà lá vườn" không hay, không trau chuốt nhưng thực tế và gần gũi. Bởi thế mà đoạn phim về diễn viên Paris Hilton lại không hấp dẫn bằng chuyện một anh chàng và một chú cún con còn ngái ngủ đang cố khiêu vũ nhưng thất bại. Và đó cũng là nguyên nhân Google sẵn sàng bỏ tiền tỷ để có được công cụ chia sẻ video này.

YouTube không đơn giản là một con gà đẻ trứng vàng. Nó đang tạo nên một cộng đồng, một nền văn hóa mới và góp phần hoàn thành lời hứa của Web 1.0 từ 15 năm trước. Còn với Hurley, Chen và Karim, họ chỉ có vai trò đặt viên gạch đầu tiên cho YouTube. Chính người sử dụng, dù đang trong phòng tắm hay phòng ngủ với kết nối băng rộng, mới có thể nhào nặn ra YouTube ngày nay.

Hải Nguyên (theo Time)