Từ hàng chục năm nay, cách đặt vấn đề quy hoạch Hà Nội hầu như mới chỉ nhằm giải quyết các vấn đề tồn tại của Hà Nội hôm nay. Chúng ta chưa nhận thức đầy đủ việc xây dựng và phát triển Hà Nội như một động lực thu hút đầu tư và phát triển kinh tế, đồng thời vẫn giải quyết rất tốt, đồng bộ các vấn đề của Hà Nội hôm nay, nhất là vấn đề giao thông trong đô thị. Nếu coi khó khăn đồng thời là thuận lợi trong việc thôi thúc, giải quyết vấn đề, thì việc quy hoạch và phát triển Hà Nội một cách chủ động, hợp lý không những giải quyết triệt để các vấn đề hôm nay như giao thông, vệ sinh, môi trường mà còn là cơ hội tuyệt vời cho bước nhảy vọt về kinh tế, đời sống, xã hội của người Hà Nội và các vùng lân cận.
Bài viết tranh luận của bạn về vấn đề này xin gửi đến Diễn đàn Dân trí qua địa chỉ e-mail: thaolam@dantri.com.vn. |
Khi đó, một cách tự nguyện, đa số người dân hiện đang sinh sống tại "Hà Nội hôm nay" sẽ rất hạnh phúc chuyển sang sinh sống tại khu "Hà Nội mới". Mật độ dân số tại Hà Nội hôm nay sẽ giảm đi đáng kể. Lúc đó chúng ta sẽ có thể tiến hành sửa chữa, nâng cấp tổng thể, đồng bộ toàn khu "Hà Nội hôm nay" một cách dễ dàng với chi phí cũng rẻ hơn rất nhiều so với phương án cải tạo sửa chữa có tính "chữa cháy“ như hiện nay.
"Hà Nội tương lai" sẽ bao gồm hai khu "Hà Nội mới" và "Hà Nội hôm nay". Sau khi xây dựng xong "Hà Nội mới", "Hà Nội hôm nay" sẽ được sửa chữa, nâng cấp và trở thành một bảo tàng khổng lồ của khu phố cổ (36 phố phường), khu phố cũ (khu xây dựng thời Pháp) và trở thành một trung tâm du lịch vô cùng giá trị, xứng với danh hiệu Hà Nội ngàn năm văn hiến.
Khu "Hà Nội mới" có thể giới hạn bởi đường vành đai 3, đường quốc lộ số 6, số 32, phía Tây đến Xuân Mai và Sơn Tây, Ba Vì (nếu cần, có thể phát triển đến gần thị xã Hòa Bình).
Khu "Hà Nội mới" sẽ gồm:
Khu các cơ quan Chính phủ và Hà Nội:
Bao gồm các cơ quan chính phủ, các cơ quan thành phố cùng khu dân cư dành cho các cán bộ làm việc tại các cơ quan này.
Khu trung tâm quốc tế:
Gồm các đại sứ quán, các văn phòng đại diện của các nước tại Hà Nội. Khu này sẽ được quy hoạch theo các phong cách riêng của các châu lục, được đề xuất trực tiếp từ các chuyên gia của các nước này, nhằm đem lại những nét thực sự đặc trưng của nền văn hoá, kiến trúc của họ, đặc biệt tại các quảng trường, tượng đài, vườn hoa, v.v. Tất nhiên, những nét đặc trưng của kiến trúc này, về mặt ngoại hình phải được các chuyên gia kiến trúc quy hoạch Việt Nam duyệt để sao cho tổng thể của khu sẽ mang những nét hài hòa, hợp lý, không đối nghịch với thuần phong, mỹ tục của Việt Nam. Với những nét văn hóa thể hiện trong kiến trúc đặc trưng của các châu lục, các quốc gia, Hà Nội sẽ mang dáng dấp của một thành phố quốc tế, hòa bình và hữu nghị.
Khu tài chính, doanh nghiệp: các nhà băng, thị trường chứng khoán, trụ sở các tập đoàn, các tổng công ty, các văn phòng thương mại, v.v.
Khu còn lại, xen kẽ giữa các trung tâm trên, là các khu dân cư (chủ yếu là nhà cao tầng), trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại, thể thao văn hóa, giải trí, quảng trường, vườn hoa, v.v.
Cơ sở hạ tầng, đường xá khu này phải được quy hoạch trước, ưu tiên dành cho các phương tiện giao thông công cộng hiện đại như tàu điện ngầm, tàu cao tốc TGV (Très Grande Vitesse), cáp treo, cầu vượt, đường hầm chui cắt ngang, mặt đường rộng ưu tiên dành cho ô tô, xe buýt, v.v. Tóm lại, phải đáp ứng được nhu cầu giao thông của một thành phố hiện đại bậc nhất thế giới.
Chúng ta nên sử dụng phương thức đầu tư BOT (xây dựng, vận hành-khai thác, chuyển giao) cho các dự án xây dựng khu "Hà Nội mới". Với phương thức này, các nhà đầu tư có thể hình dung, tính toán bài toán kinh tế của mình, thấy lợi thì mới làm. Phương thức này đặc biệt có lợi đối với chúng ta, không những thu hút rất tốt các nguồn đầu tư, thu hút được kinh nghiệm của các nước tiên tiến trong việc phát triển, quy hoạch, quản lý đô thị mà còn tạo điều kiện rất tốt cho đào tạo thực tiễn lực lượng nhân sự địa phương thông qua việc phục vụ, làm việc dưới sự chỉ đạo trực tiếp của các chuyên gia, nhà đầu tư nước ngoài.
Khi đó, một loạt các vấn đề của Hà Nội hôm nay như môi trường, giao thông, nhà ở, trường học, cơ sở hạ tầng sẽ được giải quyết tự động một cách tổng thể, đồng bộ mà không cần bất cứ một biện pháp cấm đoán, hành chính nào.
Giá thành các công trình được giảm thiểu một cách đáng kể. Do các công trình chủ yếu được xây dựng bên ngoài Hà Nội hôm nay, chi phí giải phóng mặt bằng giảm, giá nhân công giảm, điều kiện làm việc dễ dàng và những thuận lợi khác như khả năng áp dụng những thành tựu mới trong xây dựng, giao thông hiện đại. Mặt khác, còn tạo ra một khối lượng lớn, ổn định công ăn việc làm cho cả những người dân tại chỗ nằm trong địa bàn quy hoạch; phát huy tốt khả năng sáng tạo của tuổi trẻ, nhất là các đội ngũ kiến trúc sư, xây dựng và quản lý đô thị; phát triển các ngành công nghiệp vật liệu, cơ khí, xây dựng, v.v.
Khi mật độ dân cư tại các khu phố cổ, phố cũ đã giảm do việc di chuyển vào sống và làm việc tại khu trung tâm mới, hiện đại, việc cải tạo, sửa sang Hà Nội cũ sẽ thuận lợi và rẻ đi rất nhiều. Khi đó, Hà Nội tổng thể sẽ là điểm đến cực kỳ hấp dẫn thu hút khách du lịch vì Hà Nội vừa là một mô hình mẫu mực cho quy hoạch phát triển đô thị vừa có vẻ đẹp cổ kính của một thủ đô ngàn năm văn hiến.
Thực hiện phương án quy hoạch tổng thể như vậy, chúng ta có thể hình dung một tương lai phát triển phồn thịnh, vững chắc của thủ đô Hà Nội và các vùng xung quanh trong vòng vài thập niên với mức thu hút đầu tư có thể lên tới 50 tỷ USD.
Nếu chúng ta xây dựng được một khuôn khổ chuẩn cho các dự án đầu tư theo hướng này, nền kinh tế Việt Nam sẽ thực sự có những chuyển đổi mang tính đột biến, có lợi trong quá trình hội nhập chung. Đây thực sự là vấn đề mấu chốt, đòi hỏi chúng ta phải mạnh dạn tạo một môi trường luật pháp, chính sách thực sự thu hút các nhà đầu tư, bảo đảm lợi nhuận và quyền được khai thác lâu dài cơ sở hạ tầng tại Việt Nam. Thời gian quyền khai thác của các nhà đầu tư có thể khoảng 35 đến 50 năm, tùy vào mức đầu tư và lãi của từng dự án cụ thể.
Chúng ta đã biết vai trò của kinh tế dịch vụ ngày càng chiếm tỷ trọng quan trọng trong các nền kinh tế tiến tiến và đó cũng là xu thế chung của kinh tế thế giới.
"Hà Nội mới" trong tương lai, có cơ sở hạ tầng hiện đại, có điều kiện địa lý thuận tiện cho việc giao lưu quốc tế, lại giàu tiềm năng du lich, sẽ trỏ thành nơi có đủ điều kiện của một trung tâm dịch vụ tầm cỡ của khu vực, thu hút các công ty lớn trên thế giới đến đây đặt trụ sở.
Cùng với việc Hà Nội trở thành trung tâm đầu não của các công ty lớn của thế giới đặt tại Việt Nam, người dân tại chỗ cũng cần được đào tạo và phải tự đào tạo để có thể làm việc tại đây. Đó sẽ là một thử thách cũng như cơ hội để nguồn nhân lực Việt Nam tự cải thiện nâng cao năng lực của mình.
Việc xây dựng một thành phố hiện đại như "Hà Nội mới" sẽ kéo theo sự phát triển của một loạt lĩnh vực có liên quan kể cả công tác quy hoạch, kiến trúc và quản lý đô thị.
Người dân chúng ta vốn có truyền thống hữu nghị, ham học hỏi, kiên cường, chịu khó; đất nước chúng ta tuy còn nghèo, dân số khá lớn và trẻ, thị trường lớn; tình hình an ninh, chính trị ổn định; uy tín và tính cam kết cao, có thể nói đó là những điều kiện thuận tiện bậc nhất trong thu hút đầu tư. Tuy nhiên, để những điều kiện thuận lợi đó trở thành những sức hút đầu tư, cần phải tạo ra các dự án cực lớn, cực hấp dẫn cả về kinh tế và xã hội một cách lâu bền.
LTS Dân trí - Quy hoạch phát triển thủ đô Hà Nội với địa giới mở rộng là một công việc đòi hỏi có tầm nhìn xa trông rộng cũng như cách làm sáng tạo để thu hút được nguồn đầu tư nhằm xây dựng thủ đô phát triển hài hòa, hiện đại, văn minh đúng với tầm vóc của đất nước ta trong thời kỳ mới cũng như xu thế phát triển của thời đại.
Trao đổi ý kiến về vấn đề hệ trọng này, tác giả bài viết trên đã mạnh dạn đề xuất một ý tưởng mới mẻ coi việc xây dựng và phát triển “Hà Nội mới” như một động lực thu hút đầu tư và phát triển kinh tế, đồng thời vẫn giải quyết tốt các vấn đề tồn tại của Hà Nội hôm nay.
Chúng tôi hoan nghênh ý kiến đề xuất mạnh dạn đó và mong rằng các cơ quan có trách nhiệm quan tâm nghiên cứu ý kiến đóng góp này.
