Ý tưởng & Sáng tạo VN (Vietnam Ideas & Creativities) [β7]

TTO - Xe hybrid, thuế gây ách tắc giao thông, thuế carbon, kỹ thuật làm mát khí hậu Geo-engineering... là một trong các ý tưởng lọt vào Top 10 ý tưởng xanh năm 2007 do tạp chí Time bình chọn.

1. Ủy ban liên chính phủ về thay đồi khí hậu (IPCC)

Chủ tịch IPCC (thứ 2 từ trái sang) đang phát biểu trong một cuộc họp báo

Thành lập vào đầu thập niên 1980 của thế kỷ trước với sự tham gia của hàng ngàn nhà khoa học trên thế giới, năm 2007, IPCC đã đánh dấu một sự chuyển mình mới với hàng loạt bản báo cáo đánh giá tác hại của biến đổi khí hậu.

Với các bản báo cáo được đưa ra trong năm, IPCC đã chỉ ra rằng hiện tượng ấm lên toàn cầu là có thực và tác nhân chủ yếu gây ra hiện tượng này là con người. Ngoài ra IPCC cũng giúp thế giới thấy được hậu quả của ấm lên toàn cấu nếu không kiểm soát được, cũng như đưa ra các định hướng cho các nền kinh tế và những công nghệ cần tránh để không xảy ra trường hợp xấu nhất trong tương lai.

Việc IPCC nhận giải Nobel Hòa bình cùng cựu phó tổng thống Mỹ Al Gore trong năm nay cho thấy tầm quan trọng của Ủy ban này trong việc thay đổi nhận thực của thế giới về thay đồi khí hậu.

2. Hiệp hội hành động vì khí hậu Hoa Kỳ (USCAP)

Thành lập vào tháng 1-2007, USCAP cùng hợp tác với các công ty công nghiệp lớn của Mỹ như General Motors, General Electric và với các nhóm họat động vì môi trường để có những hành động mang tính quốc gia trong việc giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

USCAP còn vận động hành lanh với chính phủ Mỹ để yêu cầu cắt giảm bắt buộc từ 60 đến 80% lượng khí thải carbon vào năm 2050 ở Mỹ cũng như trên toàn cầu.

3. Các nhà cung cấp xanh

Trong thời đại thương mại hóa toàn cầu, áp lực của sự liên kết của các công ty lớn trên thế giới lên các công ty cung cấp hàng hóa có tính quyết liệt hơn so với yêu cầu của chính quyền.

Một công ty với số vốn 180 tỷ USD như Wal-Mart với sự liên kết hàng chục ngàn công ty nhỏ trên khắp thế giới, có thể yêu cầu các nhà cung cấp đáp ứng hàng rẻ hơn hoặc “xanh” hơn nếu muốn và đó chính là điều mà công ty này đã làm trong năm nay.

Vào tháng 10 vừa qua, Wal-Mart bắt đầu thành lập một tổ chức tập hợp các nhà cung cấp hàng đầu bao gồm các công ty lớn nhất trên thế giới như Procter & Gamble và Unilever, gây áp lực với các nhà cung cấp hàng hóa để họ có trách nhiệm trong việc quản lý khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Với nỗ lực này, Wal-Mart đang góp sức trong cuộc chiến chống lại thay đổi khí hậu.

4. Ngăn chặn phá rừng

Rừng, đặc biệt là rừng nhiệt đới, chính là nơi dự trữ sinh quyển giúp hấp thụ carbon. Khi chúng ta tàn phá rừng nghĩa là một lượng khí thải carbon khá lớn sẽ được đưa vào không khí.

Theo ước tính, mỗi ngày có 32.000 hecta rừng biến mất trên thế giới, đó chính là nguyên nhân làm tăng lượng carbon trong không khí ngày nay. Một cách để giảm nạn phá rừng là các quốc gia giàu có hỗ trợ cho các quốc gia nghèo để phát triển rừng nhiệt đới.

Với nỗ lực này, vào tháng 6-2007, Ngân hàng thế giới bắt đầu tăng ngân sách lên 250 triệu USD cho các dự án ngăn chặn phá rừng cùng với việc hỗ trợ cho Liên hiệp quốc trong việc tổ chức cuộc họp thượng đỉnh về thay đổi khí hậu ở Indonesia, quốc gia thải ra lượng khí thải carbon lớn thứ 3 thế giới.

5. "Công việc xanh"

Khi kinh tế được đảm bảo thì  mối quan tâm đến môi trường mới được đặt ra. Một biện pháp để hạn chế lượng khí thải là tăng giá nhiên liệu từ dầu mỏ, tuy nhiên hành động này có thể làm tổn hại đến nền kinh tế và tăng giá nhân công. Tuy nhiên khi công nghệ sạch xanh được sử dụng, nó sẽ tạo ra một tầng lớp công nhân mới: "công nhân xanh".

Với những công việc gắn liền với các công nghệ xanh, từ xây dựng, thiết kế các tòa nhà xanh sử dụng năng lượng chuyển đổi cho đến công nhân ở những nông trại xanh..., theo Công ty dịch vụ thông tin quản lý (Mỹ), nền công nghiệp xanh sẽ tạo nên một lực lượng lao động mới với khoảng 6,3 triệu công nhân vào năm 2015.

6. Xe hybrid (chạy bằng động cơ điện)

CalCars có thể chạy bằng động cơ điện với lượng tiêu thụ nhiên liệu là 21 km/l, gần như chạy hoàn toàn bằng động cơ điện với nguồn điện 120 volt. Chiếc xe này có thể sử dụng năng lượng điện ở những quãng đường ngắn và sử dụng động cơ chạy bằng khí đốt khi đi quãng đường dài. Các chuyên gia về ôtô cho rằng chiếc xe hybrid này sẽ là xu thế trong tương lai gần.

7. E-Flex

Chiếc xe điện Chevrolet Volt với hệ thống năng lượng mà GM gọi là E-Flex

Chevrolet Volt là một chiếc xe điện được giới thiệu vào đầu năm nay với hệ thống chuyển đổi năng lượng E-Flex khá thông minh. Nó có thể chạy bằng năng lượng pin hay tế bào năng lượng, hoặc ethanol và ngay cả xăng. Chiếc xe này đã giúp những chiếc xe tương lai của GM tăng tính linh hoạt để đón đầu xu hướng mới.

8. Thuế gây ách tắc giao thông

Các thành phố trên thế giới như London và Singapore đã thông qua việc thu phí gây kẹt xe bằng cách tính phí người lái xe khi di chuyển trên những con đường buôn bán sầm uất trong nội thành, nhằm mục đích giảm phương tiện giao thông cá nhân.

Gần đây, trong năm nay, Thị trưởng thành phố New York thông báo có thể sẽ áp dụng loại phí này ở những địa điểm hay xảy ra ùn tắc giao thông là Manhattan, khi đó người lái xe phải trả 6 USD cho việc di chuyển ở những khu vực này vào giờ cao điểm (giữa 6 giờ sáng và 6 giờ tối). Đây cũng là một ý tưởng giúp cắt giảm lượng khí thải CO₂.

9. Thuế carbon

Để ngăn ngừa hậu quả của việc thay đổi khí hậu, chúng ta cần giảm quyết liệt lượng khí thải carbon. Nhưng khi giảm lượng carbon sẽ làm tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng tới giá thành sản xuất. Lúc này giá thành nhiên liệu và điện sẽ trở nên đắt hơn cho đến khi có nguồn năng lượng thay thế đủ khả năng cạnh tranh.

Peter Barnes và Viện Tomales Bay đã có câu trả lời cho vấn đề này: các công ty phải trả thuế nếu thải khí gây ô nhiễm vào môi trường, nghĩa là lợi tức của sản xuất phải được chia sẻ đồng đều với tất cả người dân bị tác động dưới dạng hoàn trả lại thuế.

10. Kỹ thuật Geo-engineering

Kỹ thuật này nhằm mục đích làm mát khí hậu thông qua những hành động mang tính toàn cầu như ngăn chặn ánh sáng mặt trời bằng các gương phản chiếu trên không gian; cấy sắt dưới biển để giúp sinh vật phù du hấp thụ nhiều hơn khí thải nhà kính; phun sulfur vào vùng bên trên khí quyển để tạo ra đám mây phản chiếu ánh nắng mặt trời... Có lẽ đây là những phương sách cuối cùng để giải bài toán giảm hiệu ứng nhà kính.

MINH ANH (Theo Time)