Vấn đề bê tông hóa mặt bằng ở thành phố chúng ta đã phấn đấu đạt được trên dưới 70%. Và nếu bình quân đầu người thì mảng cây xanh ở thành phố cũng đã đạt được tỉ lệ thấp nhất trong khu vực. Và như vậy, nếu không ngập nước, không khói bụi, không nóng bức mới là chuyện lạ.
Ý tưởng của tôi thật đơn giản! Tôi đề nghị thay toàn bộ gạch con sâu ở vỉa hè trên đường phố, phá bỏ các lớp bê tông để thay vào đó bằng gạch carô. Trong những ô carô thì trồng toàn bộ thảm cỏ non.
Để lý giải cho ý tưởng này thì thì chúng ta hãy thử hình dung như sau:
- TP đã được bê tông hóa và sinh hoạt của thành phố vẫn lấy lên một lượng nước ngầm rất lớn mà không được bổ sung bằng nước thẩm thấu tự nhiên do mặt bằng bê tông hóa, thì TP ngày càng lún dần, mưa không thẩm thấu được thì gây ngập nặng.
- Khí thải của xe cộ dày đặc mà không còn mảng xanh để quang hợp giảm bớt lượng CO2 từ không khí, bề mặt bê tông hoá trơn tuột, không có giá thể để cho khói bụi bám vào mỗi khi có làn gió đi qua.
- Là TP cận nhiệt đới, vào mùa nắng, bê tông hóa làm tăng cường độ bức xạ nhiệt, thành phố nóng nực hơn và cư dân dùng nhiều năng lượng hơn cho các máy điều hòa để giảm nhiệt.
Chúng ta đều biết rằng: TP không còn đất để phát triển cây xanh và đang lún dần vì cường độ xây dựng, và cạn dần mực nước ngầm. Mưa nhẹ là ngập vì không có thẩm thấu tự nhiên, nắng gắt là nóng nực vì bức xạ nhiệt của bê tông hóa và gió mát lại đem bụi vào phổi vì trên đường phố không có giá thể cho bụi bám vào.
Theo tôi, lát gạch caro trên vỉa hè sẽ là giải pháp tồi ưu. Vì nó tạo được mặt bằng thẩm thấu tự nhiên bổ sung cho mạch nước ngầm và giảm ngập khi mưa. Trong mỗi ô carô là mảng cỏ xanh sẽ giúp quang hợp khí CO, CO2 mà xe cộ thải ra và tăng cường oxy cho thành phố, cũng chính thảm cỏ giúp giảm bức xạ nhiệt, đồng thời ô carô cũng là giá thể để bụi trên đường phố bám vào và bụi có thể là phân bón tự nhiên cho cỏ non vỉa hè.
Hãy thử hình dung vĩa hè trên tất cả các nẻo đường thành phố đều là những thảm carô cỏ non thì sẽ làm giảm bức xạ nhiệt đến mức nào, thành phố sẽ mát hơn, thẩm thấu tự nhiên qua các ô carô làm cho thành phố giảm ngập khi mưa, cư dân ít sử dụng năng lượng điện hơn và ra vĩa hè hóng mát. Biết đâu, chính vĩa hè carô cùng với thảm cỏ non sẽ làm nên một nét đặc trưng của thành phố sau này, vì ô carô làm cho thành phố thân thiện hơn với môi trường.
Trên đây chỉ là ý tưởng sơ khai, điều cần bàn bạc và nghiên cứu là kỹ thuật lát gạch như thế nào để làm tăng cường độ thẩm thấu và kĩ thuật nào giữ được thảm cỏ xanh bền vững.
Tôi chỉ có một điều phân vân duy nhất là lo cho các cô gái Sài thành. Vì em đi trên cỏ non, nhưng em không mang đôi guốc cao cao được, làm cho em mất đi một nét duyên nào đó. Và có nên chăng , bạn hãy cùng tôi làm một đường băng nhỏ bằng bê tông trên vỉa hè để chúng ta giữ lại nét duyên kia.
Nguyễn Văn Nhuận
