Không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng
Hiện nay tại Nga có khoảng hơn 5.000 sinh viên Việt Nam đang học tập, nghiên cứu tại các trường đại học. Trong những năm qua, số lượng người Việt sinh sống ở Nga đã không ngừng tăng lên. Cơ cấu cộng đồng người Việt tại Nga đang có sự thay đổi theo chiều hướng tăng số lượng sinh viên, học sinh ở các trường đại học tại các thành phố lớn. Nhiều sinh viên đoạt giải thưởng quốc tế về công trình nghiên cứu khoa học, được cấp học bổng đã và đang theo học tại các trường danh tiếng trên thế giới. Có nhiều bạn đoạt giải thi Olympic các môn học cấp thành phố, cấp toàn Liên bang.
Một trong những người như vậy là Đinh Lê Đạt, người bảo vệ xuất sắc luận văn Tiến sĩ trường Đại học Tổng hợp Lomonosov chuyên ngành Công nghệ thông tin năm 2008. Sinh năm 1982, Đạt sang Nga từ năm lớp 5, và nhận bằng Tiến sĩ trường Đại học danh giá nhất nước Nga với kết quả học tập toàn điểm 5 (thang điểm cao nhất ở Nga). Đinh Lê Đạt đã không mấy khó khăn để vào làm việc cho một công ty đa quốc gia chuyên viết phần mềm ứng dụng.
Kết quả từ đề tài nghiên cứu khoa học về Hệ thống quản lý địa lý của Đạt lúc còn là sinh viên đã được Nhà nước Liên bang Nga đưa vào ứng dụng. Đạt cho biết thêm, công trình nghiên cứu này đã tìm ra sự không tương thích giữa chuẩn đấu nối mạng của Nga với các nước trên thế giới. Nhà nước Liên bang Nga đã đầu tư khoảng 600-700 triệu USD để triển khai dự án này.
Điểm sáng tại thành phố khoa học và giáo dục của nước Nga
Còn tại Tomsk, thành phố khoa học và giáo dục của nước Nga, chàng sinh viên Việt Nam Hoàng Tuấn Anh, người đang theo học ngành điện, trường Đại học Bách Khoa Tomsk được nhiều bạn bè nhắc đến với sự nể phục. Tuấn Anh sinh năm 1985, quê ở Thái Bình, nhận được học bổng Nhà nước từ trường Đại học Bách khoa Hà Nội. Năm 2006, Hoàng Tuấn Anh đã vượt qua rất nhiều vòng thi để giành giải Nhất cá nhân môn Toán trong kỳ thi Olympic giữa các trường kỹ thuật trên toàn Nga. Đến với cuộc thi này không chỉ có những sinh viên các trường đại học kỹ thuật của Nga mà còn có cả sinh viên các trường đại học của Ukraina và Belarus.
Trước khi tham dự kỳ thi Olympic Toán toàn Nga, Tuấn Anh đã giành được giải Nhất trong các kỳ thi Olympic Toán của trường, của thành phố Tomsk, và trong cuộc thi toàn vùng Sibiria. Với sự nỗ lực không ngừng, Tuấn Anh luôn giành kết quả xuất sắc trong tất cả các môn học. Không chỉ có Hoàng Tuấn Anh, nhiều sinh viên Việt Nam tại thành phố khoa học và giáo dục Tomsk, nơi cứ 5 người dân thì lại có một sinh viên, cũng có thành tích học tập rất xuất sắc.
Tomsk có hai trường đại học nổi tiếng: Trường Đại học Tổng hợp quốc gia Tomsk là trường đại học lâu đời nhất ở Sibiria, và Đại học Bách khoa Tomsk - trường kỹ thuật đầu tiên khai trương tại phần đất châu Á của Nga. Trong đó, chỉ riêng Trường Đại học Tổng hợp quốc gia Tomsk đào tạo ra 500 nhà khoa học đã trở thành viện sĩ Viện hàn lâm và nhận được nhiều giải thưởng uy tín nhất của Liên Xô (cũ) và Liên Bang Nga. Truyền thống hàn lâm, sáng tạo của trường Bách khoa Tomsk được biết đến, không chỉ ở Nga, mà cả trên thế giới. Hiện nay, trường Đại học Bách khoa Tomsk có 8 học viện, 10 khoa, ba viện nghiên cứu khoa học, với 23 000 sinh viên và nghiên cứu sinh đang theo học 86 ngành khác nhau.
Đại học Bách khoa Tomsk hiện đang có hơn 600 sinh viên nước ngoài từ 31 quốc gia đến theo học. Trong số đó, một phần ba là những sinh viên đến từ Việt Nam. "Sinh viên Việt Nam khiến chúng tôi kinh ngạc bằng tình yêu lao động, có chí hướng và quan điểm sống tích cực", bà Tachiana Petrovskaya, Giám đốc Viện Giáo dục quốc tế và ngôn ngữ hội nhập thuộc Đại học Bách khoa Tomsk cho biết.
Những sinh viên Việt Nam theo học nhiều ngành tại Đại học Bách khoa Tomsk, nhưng phổ biến nhất là các khoa Công nghệ thông tin, Địa lý, chế biến dầu khí, Công nghệ hóa học... Các sinh viên Việt Nam luôn đứng đầu trong khối những sinh viên nước ngoài. Tomsk là thành phố duy nhất ở Nga có học bổng của Thị trưởng dành cho cả sinh viên nước ngoài. Năm 2007 và 2008 sinh viên Việt Nam đã giành được toàn bộ các giải học bổng này.
Những sinh viên ưu tú của Học viện Timiryazev
"Người Viêt Nam có truyền thống thuộc vào số các sinh viên ưu tú của Học viện chúng tôi", đó là nhận xét của bà Natalya Piskunova Trưởng phòng công tác về sinh viên nước ngoài của Học viện Nông nghiệp Quốc gia mang tên nhà bác học nổi tiếng Timiryazev ở Mátxcơva.
Từ nhiều thập kỷ qua, Học viện Nông nghiệp Quốc gia Nga là nơi đã đào tạo cho Việt Nam nhiều nhà nông học, chuyên gia di truyền và công nghệ sinh học. Học viện Nông nghiệp Timiryazev là một trong những trường đại học lâu đời nhất của nước Nga, chuyên đào tạo các nhà nông học, gen, công nghệ sinh học, môi trường sinh thái và các chuyên gia lâm nghiệp, kinh tế vườn, công nghệ về chế biến nông sản, rồi các chuyên ngành kinh tế và tài chính thuộc tổ hợp công - nông nghiệp. Các sinh viên Việt Nam có mặt tại Học viện này từ năm 1950. Hiện tại, Học viện Timiryazev có 22 công dân Việt Nam theo học, trong đó có 18 sinh viên và 4 nghiên cứu sinh. Hầu như tất cả đều học theo đường kinh phí Nhà nước Viêt Nam hoặc theo Hiệp định liên Chính phủ. Số sinh viên Việt Nam theo học tại Học viện Nông nghiệp Quốc gia Nga sẽ là các nhà gen học, các chuyên gia về chọn giống cây trồng và công nghệ sinh học trong tương lai.
Năm 2008, những sinh viên Việt Nam theo học tại Học viện Nông nghiệp Quốc gia Nga đã cùng các bạn sinh viên đồng hương tại Đại học Giao thông đường sắt và Trắc địa bản đồ ở Matxcơva cùng phối hợp tổ chức "Festival văn hóa Việt Nam" tại Nhà văn hóa của Học Viện. Đó là biểu diễn văn nghệ, giới thiệu về đất nước, con người và văn hóa ẩm thực Việt Nam. Mặc dù chỉ là tự biên, tự diễn, nhưng các tiết mục văn nghệ đặc sắc và những cuốn phim giới thiệu về đất nước, văn hóa, truyền thống lịch sử và con người Việt Nam với sự chuẩn bị công phu đã nhận được sự cổ vũ rất nhiệt tình của các khán giả là giảng viên, sinh viên của các trường.
Trong buổi lễ kỷ niệm lần thứ 78 ngày thành lập Đoàn tháng 3/2009, với sự tham dự của hơn 400 đoàn viên, thanh niên của các đơn vị lưu học sinh Việt Nam ở Matxcơva mới đây, Đại sứ Việt Nam tại Nga Bùi Đình Dĩnh đã biểu dương thanh niên Việt Nam đang học tập, nghiên cứu tại Nga là lực lượng xung kích trong lĩnh vực khoa học-kỹ thuật, góp phần truyền bá truyền thống văn hóa dân tộc Việt Nam trong môi trường học đường quốc tế.
Tại lễ kỷ niệm, 8 đoàn viên là sinh viên, nghiên cứu sinh đạt thành tích xuất sắc trong học tập, nghiên cứu đã được trao Giải thưởng "Sao Tháng Giêng 2009" của Ban Chấp hành Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam. Ngoài ra, các sinh viên Việt Nam tại 17 trường đại học ở Matxcơva cũng đã tham gia cuộc thi tìm hiểu về Đoàn và biểu diễn các tiết mục văn nghệ đậm tính dân tộc.
