TT - Mỗi năm đề thi đại học môn văn của Trung Quốc đều thu hút nhiều sự chú ý, trở thành đề tài thảo luận trong xã hội. Kỳ thi đại học năm nay tại Trung Quốc có gần 20 đề văn, trong đó 16 tỉnh tự ra đề. Hầu hết đề thi đều hướng đến xem xét năng lực suy nghĩ và sáng tạo của các thí sinh.
Một trong những đề thi được các chuyên gia và người dân đánh giá cao là đề của thủ đô Bắc Kinh: “Vật biểu trưng của Bắc Kinh”. Đọc qua đề thi này, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến Thiên An Môn, Cố Cung hay Vạn Lý Trường Thành - những di tích lịch sử mà mọi người đều biết và cũng đã được viết rất nhiều. Nếu thí sinh tiếp tục viết về chúng thì rất dễ khiến người chấm bài cảm thấy chán khi đọc. Đề hoàn toàn không mang tính “đánh đố”, nhưng buộc các thí sinh phải suy nghĩ lại những thứ rất bình thường xung quanh mình. Báo Tin Tức Bắc Kinh Buổi Chiều đã đăng bài văn đạt điểm tối đa của một thí sinh với tiêu đề “Lão Xá và Bắc Kinh”.
Lão Xá là nhà văn nổi tiếng thường viết về cuộc sống của người Bắc Kinh. Thí sinh đã thông qua việc phân tích các tác phẩm của Lão Xá để làm nổi bật điều đặc trưng của thủ đô: đó chính là lối sống, là văn hóa riêng của người Bắc Kinh.
Lão Xá là nhà văn nổi tiếng thường viết về cuộc sống của người Bắc Kinh. Thí sinh đã thông qua việc phân tích các tác phẩm của Lão Xá để làm nổi bật điều đặc trưng của thủ đô: đó chính là lối sống, là văn hóa riêng của người Bắc Kinh.
“Có người nói: vốn không có đường, nhưng nhiều người đi qua thì biến thành đường. Có người nói: vốn có đường, nhưng nhiều người đi qua thì không có đường nữa. Cũng có người nói...”. Đề thi văn năm nay của tỉnh Giang Tô yêu cầu thí sinh viết một bài văn với tiêu đề “Con người và con đường”.
Đề thi này cũng được đánh giá là hay, gợi mở nhiều suy nghĩ cho thí sinh và không khó để thí sinh trình bày cảm xúc của mình. Điểm mấu chốt để làm tốt đề thi này là độ sâu sắc. Không thể chỉ viết về con đường, mà phải biết trình bày rõ mối quan hệ giữa con người và con đường, cũng như phải phân tích rõ và sâu sắc ý nghĩa tượng trưng của con đường.
Lãng mạn và mang tính nghệ thuật hơn một chút là đề thi văn của tỉnh Quảng Đông: Một nhà điêu khắc đang khắc một khối đá hoa, đầu, vai dần dần hiện ra thành một thiên thần đẹp đẽ. Một cô gái trẻ nhìn thấy hỏi: “Sao anh biết thiên thần giấu trong đá hoa?”. Nhà điêu khắc trả lời: “Trong đá hoa vốn không có thiên thần, tôi điêu khắc bằng tâm hồn”. Đề yêu cầu viết một bài văn 800 chữ với tiêu đề “Điêu khắc thiên thần trong tâm hồn”.
Về đề thi này, nhà văn nghệ học Tưởng Thuật Trác cho rằng “thiên thần” chỉ là một hình ảnh ẩn dụ, mọi người đều có “thiên thần” của mình trong tâm hồn. Các thí sinh có thể lựa chọn tự do những vật tượng trưng đẹp đẽ và thần thánh để viết. Từ những anh hùng, nhân vật trong truyện, tới ngôi sao giải trí, thậm chí người bình thường trong cuộc sống đều có thể trở thành “thiên thần” khi họ để lại một cảm xúc đặc biệt trong lòng chúng ta.
Còn có rất nhiều đề thi văn thú vị khác được đưa ra trong kỳ thi đại học vừa qua. Năm nay, đề thi được nhiều tỉnh chọn để sử dụng chung là “Quạ học ưng”, yêu cầu thí sinh trình bày suy nghĩ về câu chuyện của con quạ bắt chước con chim ưng: Một con chim ưng bắt được một con dê, con quạ nhìn thấy cũng muốn học như chim ưng đi bắt dê. Nhưng vì thiếu năng lực, con quạ bị người chăn nuôi dê bắt.
Những kiểu đề thi nhằm phát huy tư duy và tính sáng tạo ở thí sinh như trên vốn đã được đưa ra tại Trung Quốc từ nhiều năm qua, nhưng các đề của năm sau luôn mới và lạ hơn năm trước. Thí sinh không cần phải “luyện thi” mới làm được những đề văn này. Tất cả những gì họ cần là một cách cảm nhận và thể hiện riêng.
Có thể nhờ những đề văn này mà người lớn biết rằng trong kỷ nguyên thông tin này, phần lớn thí sinh lại thiếu khả năng diễn đạt cảm xúc của mình. Theo các giáo sư chấm bài, năm nay chỉ có một số bài văn thật sự nổi bật, còn lại đa số không có gì đặc sắc.
CHÚC XIN
(biên tập viên Đài phát thanh Quốc tế Trung Quốc viết từ Bắc Kinh)
