Ý tưởng & Sáng tạo VN (Vietnam Ideas & Creativities) [β7]

"Thơ là cuộc điều trần với chính mình và lời hoà giải với đồng loại. Từ cổ xưa, người ta cầu nguyện bằng thơ và bây giờ, nói cho cùng bản chất của thơ vẫn là những lời cầu nguyện, cho tôi, cho anh trong một thế giới tốt lành", nhà thơ quan niệm.

- Là Vụ trưởng Báo chí Xuất bản, Ban Tư tưởng -Văn hoá Trung ương, công việc có phần cứng nhắc và bận rộn, vậy ông phân bổ thời gian cho thơ như thế nào?

- Chỉ một nhà thơ nghiệp dư mới than phiền rằng anh ta không lấy đâu ra thời gian để làm thơ.

- Vậy ý tưởng thơ của ông thường bắt đầu như thế nào?

- Tôi rất nghi ngờ những người làm thơ theo dự định, dự định về thời gian, nội dung, loại thể... kiểu làm thơ này sẽ cho ra một sản phẩm rất ngô nghê. Có thể trong một cuộc họp, trong một lúc đi đường, một lúc bất chợt nào đó, hay lúc ngoệch ngoạc vài chữ vào bao thuốc lá... nảy ra một câu thơ, và nếu câu thơ ấy cứ bám riết lấy mình, cứ đeo đuổi mình mà không dứt ra được thì một lúc nào đó sẽ thành bài thơ.

- Có lần ông nói nhà thơ thường có nhu cầu được cô đơn, vậy những lúc đó ông thường làm gì?

- Phải nói nỗi cô đơn chính là bản chất của người nghệ sĩ, bởi vì bao giờ nghệ thuật cũng đòi hỏi đưa ra một sản phẩm phải mới, chưa từng xuất hiện, phải là một sản phẩm duy nhất, với mọi người và với cả chính mình. Nếu một sản phẩm mình đưa ra lạ hoắc mà mọi người không hiểu gì cả, đó là một sự đối thoại trong cô đơn tuyệt đối. Nhà thơ, nhà văn như một cái mỏ có nhiều tầng vỉa, trong giao tiếp xã hội đó là tầng mặt của mình, và muốn tìm đến những vỉa quặng đầu tiên thì phải bóc từng lớp vỏ mặt ấy đi, càng bóc sâu hơn càng quý giá. Nhà thơ cần phải sống một lúc bằng tầng mặt và bằng tầng vỉa sâu phía dưới. Vì vậy, lúc cô đơn, tôi hoà mình vào sáng tạo.

- Theo ông, thơ là gì?

- Xưa nay đã có những định nghĩa kinh điển, rằng thơ là sự trình diễn những con chữ trên một mặt phẳng rỗng, hay thơ là một loại hình văn học mà ở đó, sự tiết kiệm từ ngữ được đạt đến mức tối đa... Tuy nhiên, tôi nghĩ không nên đi tìm một định nghĩa chính xác về thơ . Một thực thể sống động không bao giờ định nghĩa cả. Chúng ta cứ viết, nếu đó là thơ thì sẽ được độc giả gọi là thơ.

(Theo Hà Nội Mới)