Apple với thiết bị nghe nhạc iPod được xếp đầu bảng các công ty sáng tạo nhất thế giới |
Sáng tạo hiểu theo khái niệm mới
500 giám đốc điều hành (CEO), viên chức nhà nước cấp cao và nhiều học giả được mời nghe một nhóm chuyên gia đầu ngành về kinh tế sáng tạo đăng đàn thuyết trình.
Những câu chuyện của họ đã phản ánh trong một bình luận từ CEO của IBM, Samuel J. Palmisano: “Cách mà bạn phát triển trong môi trường hiện thời là bằng sáng tạo - sáng tạo trong kỹ thuật; sáng tạo trong chiến thuật; sáng tạo trong mô hình doanh nghiệp”.
Ngày nay, như nhận xét của BusinessWeek (24-4-2006), sáng tạo không thuần túy là thiết kế mới sản phẩm. Nó là tiến trình tái lập phát kiến trong hoạt động doanh nghiệp và xây dựng thị trường hoàn toàn mới để đáp ứng những nhu cầu khách hàng chưa được thâm nhập.
Quan trọng nhất, ở thời mà Internet và toàn cầu hóa mở rộng phạm vi cho vô vàn ý tưởng mới, sáng tạo còn là sự chọn lọc và triển khai ý tưởng đúng rồi đưa nó ra thị trường trong thời gian kỷ lục. Thập niên 1990, khi nói đến sáng tạo người ta thường liên tưởng đến kỹ thuật và sự kiểm soát chất lượng cũng như chi phí sản xuất. Ngày nay, sáng tạo hàm ý về xây dựng tổ chức doanh nghiệp (corporate organization - ý nghĩa rộng hơn từ “công ty”) sao cho hiệu quả đồng thời tái thiết kế nó để nó mang tính sáng tạo và phát triển.
Họ đã sáng tạo như thế nào?
Để hiểu rõ hơn về ứng dụng cũng như tầm quan trọng của sáng tạo trong nền kinh tế toàn cầu, chuyên san BusinessWeek đã cùng Nhóm tư vấn Boston (BCG) nghiên cứu và công bố xếp hạng (hằng năm) 25 công ty có thang điểm sáng tạo cao nhất (hơn 1.000 nhà quản trị cấp cao đã phản hồi thăm dò từ khảo sát BusinessWeek/BCG). Qua đó, có thể thấy sáng tạo được thể hiện ở nhiều phạm vi.
Đứng đầu bảng về sáng tạo là Hãng Apple Computer Inc. Bây giờ không chỉ sản xuất máy tính, Apple còn tạo ra cuộc cách mạng trong công nghiệp giải trí bằng thiết bị nghe nhạc iPod. Chỉ với iPod, Apple đã nằm ít nhất ở bảy hạng mục-phạm vi sáng tạo, từ sáng tạo về hoạt động mạng (thỏa thuận với các công ty đĩa bán nhạc trên mạng); sáng tạo về mô hình doanh nghiệp; sáng tạo về xây dựng thương hiệu...
Về sáng tạo điều phối, BMW Group hiện được đánh giá cao nhất. Bất cứ khi nào BMW bắt đầu nghiên cứu một mẫu xe mới, các thành viên nhóm dự án (200-300 người, thuộc lĩnh vực cơ khí, thiết kế, sản xuất, tiếp thị, kinh doanh và tài chính) đều phải rời vị trí làm việc của mình (rải rác tại nhiều nơi) để tập trung về Trung tâm Sáng tạo và nghiên cứu (FIZ) và làm việc ở đó có khi đến ba năm!
Liên quan sáng tạo điều phối còn có hãng Hàng không Southwest. Trong sáu tháng, họ gặp nhau 10 tiếng/tuần, trình bày ý tưởng quanh chủ đề “Những thay đổi mang lại ảnh hưởng lớn nhất nào có thể được thực hiện cho hoạt động hàng không của chúng ta?”. Nhóm khảo sát đệ trình 109 ý tưởng cho ban quản trị cấp cao rồi từ đó người ta chọn ra ý tưởng khả thi nhất...
Làm thế nào để tạo ra một nền văn hóa sáng tạo?
Thể hiện sự trân trọng là điều cần thiết. Tại Nokia Corp, người ta đưa những kỹ sư có ít nhất 10 sáng chế vào “club 10” và nhìn nhận họ mỗi năm bằng buổi lễ trao giải chính thức do đích thân CEO Jorma Ollila chủ trì.
KIM NGUYÊN