40 ngày dài thêm… 1cm!
Thùy Mai cao có 1m49 và dù đi thêm giầy 7cm nhưng cô vẫn không thể thấy tự tin. Cho đến khi đọc được thông tin về BVQĐ 108 (Hà Nội) có thực hiện phương pháp kéo dài chi đối với những trường hợp dị tật bẩm sinh, Thùy Mai đã nung nấu suy nghĩ: Chân mình cũng sẽ được kéo dài ra! Những ngày tiếp theo, Mai đã đến viện làm các thủ tục cần thiết.
Ca phẫu thuật cắt rời xương chi diễn ra khá suôn sẻ, Thùy Mai nằm trên giường suốt 7 ngày. Tiếp đó, những chiếc đinh vít được xuyên qua xương cùng với ống giữ chân. Theo chỉ định của bác sĩ, mỗi ngày 4 lần các con vít được vặn giãn ra với độ dài 1mm. Thùy Mai có cảm giác da thịt mình bị ai đó kéo căng từ hai đầu. Chỉ cần mất 10 ngày cho độ dài 1cm, nhưng để xương, cơ, mạch máu và da có thể "mọc" theo được 1cm này thì cần tới 35 - 40 ngày bất động. Đôi lúc nản chí, Thùy Mai đã muốn bỏ cuộc… Nhưng rồi hai từ "chân dài" đã khiến Mai quên đi cơn đau. Khi cái ốc vít vặn giãn xương vượt quá ngưỡng… 7cm, cơ, gân, da, mạch máu của Mai bị kéo căng trở nên nhức buốt, nhưng dường như người ta có thể quen được với tất cả, kể cả sự đau đớn.
Các bác sĩ đã rất ngạc nhiên khi Mai đề nghị được tiếp tục kéo dài chân thêm…7cm nữa. Tuy nhiên đề nghị này bị từ chối vì quá mức giới hạn. Năn nỉ mãi cuối cùng các bác sĩ đành nhượng bộ để Mai kéo thêm 1cm.
Rồi cái ngày mọi nỗ lực của Mai được đền đáp, cô đã được tháo nẹp sắt. Thùy Mai chỉ vào những nốt đinh vít để lại trên mảng da chân nói rằng, đúng là một kỳ tích.
Chân dài nhưng không dám… khoe!
Phải hẹn đến lần thứ ba, Phương Chi (quận Đống Đa, Hà Nội) mới chịu cho gặp mặt. Phương Chi dặn kỹ đừng nói với ai về tên, địa chỉ thật của mình. Chi đã gặp nhiều bi hài trong cuộc sống từ khi cuộc kéo dài chân thành công.
Xin được bảo lưu kết quả tại trường đại học Ngoại giao năm thứ 3, Phương Chi vào bệnh viện quyết tâm kéo dài chân. Với chiều cao 1m52 Chi nghĩ, kể cả sau khi tốt nghiệp loại xuất sắc cũng khó có thể xin việc. Thêm 7cm nữa, cuộc đời sẽ khác, Phương Chi vay mượn tiền nhập viện.
Không muốn để gia đình ở quê biết, Phương Chi đành nói dối là bị tai nạn gẫy chân, phải đeo khối sắt quanh chân tận 10 tháng sau đó. Thuê người chăm sóc, tự loay hoay với những hướng dẫn kéo dài chân, Chi không muốn bất cứ ai biết "sự kiện" này.
Sau 4 năm sống với chiều cao 1m59, nhưng Phương Chi không cảm thấy thoải mái. Lúc nào Chi cũng sợ nguời khác sẽ biết được "gót chân Asin". Với cô, điều tệ hại nhất là không bao giờ cô có thể mặc váy. "Cái gì cũng có giá của nó chị à. Y học có thể giúp được con người ta thỏa cái khao khát chân dài, nhưng khi đạt được điều đó thì lại lo thêm hàng trăm thứ khác. Chỉ có những người trong cuộc như em mới thấm thía cái giá của sự làm đẹp", Phương Chi nói.
Với Ngọc Lan (Bắc Giang) bi kịch bắt đầu khi cô có người yêu! Ngọc Lan không dám nói với chàng rằng mình đã từng đi kéo chân. Thế nhưng Lan cũng không thể giải thích về những vết sẹo trên đôi chân cô. Cuộc sống của Ngọc Lan trở nên căng thẳng, cô bị stress nặng. "Điều đáng buồn nhất là em không thể vượt qua được những mặc cảm về bản thân. Em sợ bạn trai em sẽ đùa cợt vì em đã từng đi kéo chân", Ngọc Lan chán nản tâm sự...
"Mày râu" cũng… kéo!
TS.BS Đỗ Tiến Dũng, Phó chủ nhiệm khoa Chấn thương chỉnh hình, BVQĐ108 vừa lật tìm cuốn sổ vừa cho biết: "Thời gian trước còn có nhiều bệnh nhân, nhưng những năm gần đây, số lượng bệnh nhân đăng ký kéo dài chân ít đi. Có nhiều nguyên nhân, nhưng một phần vì hiện nay có thêm nhiều cơ sở đã thực hiện được phương pháp này. "Bệnh nhân" không chỉ có nữ đâu, cả nam giới cũng không thiếu".
Phạm Việt H., 25 tuổi (Hà Nội) là một trường hợp như vậy. H cao 1m57, đến viện đề nghị được kéo dài chân thêm 7cm. TS Dũng cho biết, khi đến gặp bác sĩ tư vấn, H. chia sẻ, vì chót yêu cô bạn gái cao 1m62, không chịu được cảm giác "thấp kém" hơn nên cậu quyết tâm đi kéo dài chân. Sau khi đủ thời gian căng giãn, H. được tiến hành tiêm tế bào gốc, nhờ vậy mà cho đến khi tháo khung, H. chỉ mất có 9 tháng.
Không giống H, lý do để bệnh nhân Phan Kiến T (Hà Đông), 26 tuổi, cao 1m59, đến viện là bởi muốn ra…nước ngoài công tác. Công việc T sẽ làm ở Australia là thiết kế thời trang, do vậy phải "cao cao" một tý. Điều đáng ngại nhất theo TS Dũng, đó là sau khi tháo khung, lẽ ra phải đến khám lại thì T "lặn" một lèo chẳng thấy đâu. "Việc theo dõi tiếp theo sức khỏe của bệnh nhân sau khi tháo khung rất hạn chế, họ thường lặng lẽ biến mất, có khi còn đổi cả số điện thoại, T chỉ là một ví dụ thôi", TS Dũng nói.
Phương pháp kéo dài xương chân do giáo sư Ilizarôp, người Nga, sáng tạo và thực hiện từ những năm 50 của thế kỷ 20. Nguyên lý của phương pháp là cắt rời một chỗ trên đoạn xương chân cần kéo dài, xuyên các đinh chuyên dụng qua cả hai đoạn xương rời ra, rồi gắn vào một loại khung cố định đặc biệt ở bên ngoài chân. Quá trình hàn gắn vết gẫy sẽ hình thành ra canxi, tủy xương và các tổ chức tế bào cần thiết khác để nối liền hai đầu xương gẫy lại với nhau. Đợi đến khi xương mới liền, người ta lại chỉnh vít trên khung bên ngoài, cho giãn ra khoảng 1mm/ngày ( kéo dài 2mm/ngày thì xương không kịp phát triển hoặc phát triển sẽ gây vẹo, méo, nếu chỉ kéo 0,5mm sẽ gây liền dính) nhằm mục đích bắt buộc các tổ chức xương phải tiếp tục lan ra để nối liền với nhau. Và cứ như vậy.... cho tới khi đạt được chiều dài xương chân như dự tính. Trung bình để kéo dài xương chân 5 - 7cm, bệnh nhân phải mang khung cố định 10 - 12 tháng. Sau khi bỏ khung, bệnh nhân lao động, sinh hoạt hoàn toàn bình thường, các phần xương chân được kéo dài thêm có độ cứng chắc như xương cũ. |
PGS. TS Nguyễn Tiến Bình, người đầu tiên thực hiện các ca phẫu thuật kéo dài chân ở khoa Chấn thương Chỉnh hình BVQĐ 108, cho hay: Về nguyên lý thì xương kéo dài thoải mái, bao nhiêu cũng được và chuyện kéo dài chân cũng không có gì quá to tát.
Bắt đầu từ năm 1986, BV 108 đã tiến hành đưa kỹ thuật này vào điều trị cho thương bệnh binh bị mất xương, trẻ bị dị tật bẩm sinh như sai khớp háng, chân thấp chân cao. Kỹ thuật kéo xương phổ biến ở rất nhiều bệnh viện, với hàng nghìn bệnh nhân được điều trị thành công vào những năm 1990 - 1995. Kỷ lục thành công kéo dài chân cho người dị tật là 24cm, bằng kỹ thuật cân bằng hai chi dưới. "Đây là bệnh nhân nữ, làm thợ may ở Hà Nội, rất xinh nhưng một chân chỉ ngắn đến đầu gối của chân còn lại, tổng cộng chiều dài chân bên trái được kéo dài 24cm. Sau phẫu thuật, việc đi lại của bệnh nhân này hoàn toàn bình thường", PGS Bình cho biết.
"Lúc đó tôi đã trăn trở: Vậy tại sao không dùng kỹ thuật này để nâng chiều cao cho những người có tầm vóc thấp? Trên thực tế có rất nhiều người có chiều cao khiêm tốn 1m45 hay 1m47, họ rất buồn, mặc cảm với cuộc sống. Vậy là chúng tôi nghĩ, nên hoàn thiện kỹ thuật để tiến hành kéo dài cả 2 chân cho những đối tượng này", PGS Bình nhớ lại.
PGS. TS Nguyễn Tiến Bình cho biết, xương kéo dài bao nhiêu còn tùy thuộc vào chỉ số của bệnh nhân. Ví dụ một người chỉ cao có 1m40 thôi mà đòi hỏi kéo dài 15cm, về lý thuyết là có thể kéo được nhưng người thế thì sẽ mất cân đối, lưng và tay ngắn, chân quá dài sẽ như đi cà-kheo.
Công việc chăm sóc cái chân sau mổ cũng rất khó khăn. Có những biến chứng dễ gặp như nhiễm khuẩn chân đinh; quên không kéo sẽ gây liền lại; kéo nhanh quá làm cho xương không vững; va đập ngã bị gẫy xương khi đang trong quá trình kéo giãn; biến dạng các khớp lân cận do kéo căng mà bệnh nhân không tập được. Mỗi biến chứng đòi hỏi khắc phục khác nhau: viêm chân đinh thì phải dùng tiêm kháng sinh tại chỗ, hoặc dùng kháng sinh toàn thân.
Còn nếu trường hợp kéo nhanh quá thì phải làm thủ thuật chùn lại cho xương vững mới kéo tiếp; nếu kéo chậm quá thì phải ghép bổ sung xương; nếu bị gẫy thì lại phải nẹp xương cho liền lại; khớp biến dạng quá thì phải nới gân. Những trường hợp từ 5 - 7cm thì không gặp khó khăn gì. Còn từ trên 7cm trở lên thì khi đó gân cơ sẽ không phù hợp. Nên khi kéo phải đảm bảo các chức năng khớp ngay từ đầu ở tư thế chức phận (đúng vị trí). Đặc biệt là khớp gối, khớp cổ chân ở những vị trí đúng.
Việc kéo dài chân bao gồm 6 giai đoạn. Trong ngày mổ người bệnh được đặt một hệ thống dụng cụ ở xung quanh chi, một số cây kim được xuyên qua xương nhằm cố định các đoạn xương kéo dài. Sau đó, phần xương cần kéo dài sẽ được cắt rời ra, đây là giai đoạn rất quan trọng và rất khó làm sao để cho người bệnh tổn thương mạch máu nuôi xương ít nhất.
Giai đoạn 3 làm lành vết mổ để tạo một phần của can xương, thường kéo dài từ 1-10-15 ngày, tùy theo độ tuổi của bệnh nhân. Giai đoạn 4, giai đoạn căng dãn kéo chi dài, mỗi ngày người bệnh được kéo dài 1mm, chia làm 4 lần mỗi lần 1/4mm, việc kéo dài 1cm được tiến hành làm trong 10 ngày.
Đôi chân thế nào là "chuẩn"? Đôi chân được đánh giá là đẹp trước hết đùi không quá to (vòng đùi phụ nữ cao 165cm = 49,5cm, người cao 170cm = 50cm là lý tưởng) và chân phải thon thẳng. Khi đứng chạm hai bàn chân vào nhau phải có 5 điểm chạm giữa hai chân là đùi, đầu gối, bắp chân, mắt cá trong và ngón cái. Nếu tính theo chỉ số Skélie lấy chiều cao đứng (đứng thẳng đo từ mặt đất đến đỉnh đầu) trừ đi chiều cao ngồi (ngồi tựa lưng vào ghế đo từ đỉnh đầu đến mặt ghế): chiều dài đùi =chiều cao đứng - chiều cao ngồi: Nếu chỉ số nhỏ dưới 78 là chân rất ngắn; chỉ số 78,1-82,7 là chân ngắn; 82,8-87,4 là chân dài; nếu 87,5-92,1 là chân rất dài. Ngoài ra, còn tính tổng vòng chi = vòng đùi phải + vòng tay to. Đo vòng đùi chân phải ngay dưới nếp lằn mông. Đo vòng cánh tay phải to nhất khi cẳng tay gấp hết cỡ. Người ta thấy sự tương quan thuận chiều giữa cân nặng và tổng vòng chi tức là cân càng nặng thì tổng vòng chi càng lớn. Tổng vòng chi lý tưởng = 0,70x cân nặng (kg)+35,06. |
Theo Vân Khánh
/leej24-s.jpg)
