"Gần đây, tôi thấy các phương tiện truyền thông đưa tin nhiều thanh thiếu niên tự sát. Vậy làm thế nào để phát hiện sớm người có ý tưởng và hành vi tự sát?".
Trả lời:
Để phát hiện sớm các ý tưởng và hành vi tự sát một người, người thân, bạn bè, đồng nghiệp cần quan tâm đến đời sống tâm lý, sự thay đổi trong thái độ, hành vi, lời nói của người đó.
Những biểu hiện sau có thể xuất hiện ở người có ý tưởng và hành vi tự sát: Tự nhiên thu mình, cách ly, không muốn tiếp xúc với người xung quanh. Bất lực trong cuộc sống, trong quan hệ với gia đình và bạn bè; nghiện rượu hoặc mắc bệnh mạn tính, điều trị kéo dài. Lo âu hoặc thường có các cơn hoảng sợ, thay đổi trong tính cách như bi quan, buồn bã, chán nản, thay đổi thói quen ăn, ngủ.
Những người có nguy cơ cao: Từng dọa tự sát hoặc đã có hành vi tự sát nhưng không thành. Bệnh nhân trầm cảm (mức độ nặng hoặc có triệu chứng loạn thần). Người căm ghét bản thân, luôn cảm thấy mình có tội lỗi, có nhiều khuyết điểm không thể tha thứ, cảm thấy vô dụng, không có ích cho gia đình, xã hội. Những người luôn có cảm giác cô đơn, không nơi nương tựa, mất hy vọng; hay mới bị mất mát tình cảm: người thân bị chết, ly dị, chia ly người thân... Tiền sử trong gia đình có người tự sát. Những người đột nhiên muốn thu xếp việc cá nhân, viết chúc thư, ghi chép liên quan đến tự sát hoặc nhắc lại nhiều lần về cái chết, về ý định tự sát hoặc chuẩn bị các phương tiện để tự sát (mua và tích trữ thuốc, dao, vật nhọn...).
Các trường hợp có ý định tự sát thường chuẩn bị và che giấu các hành vi của mình. Do vậy, khi phát hiện các dấu hiệu bất thường về tâm thần, nhất là các ý tưởng và hành vi tự sát, người thân cần tìm hiểu nguyên nhân, động viên và đưa ngay đến các phòng khám hoặc bệnh viện chuyên khoa tâm thần. Điều quan trọng nhất là phải theo dõi chặt chẽ 24/24 giờ đối với họ.
BS Hoàng Nam, Sức Khỏe & Đời Sống
