Paul C. Lauterbur (Mỹ) và Peter Mansfield (Anh) là những nhân vật được tôn vinh trong y sử thế giới năm nay, vì những phát minh ấn tượng cho kỹ thuật chụp cộng hưởng từ (MRI), cho phép ghi lại những hình ảnh ngoạn mục về não bộ và toàn bộ nội tạng cơ thể mà không cần phẫu thuật.
Giải Nobel Y học 2003 trị giá 1,3 triệu USD, vừa được công bố chiều qua, mở màn cho loạt giải thuộc lĩnh vực khoa học.
Giáo sư Lauterbur, 74 tuổi, là người phát hiện ra rằng, việc tạo nên các dao động từ trường có thể xây dựng được hình ảnh 2 chiều. Đây chính là chìa khóa của kỹ thuật MRI.
Đồng nghiệp của ông, giáo sư Mansfield, 70 tuổi, cũng khiến giới khoa học toàn cầu phải nghiêng mình kính phục, vì đã chứng minh được những tín hiệu phát ra từ cơ thể nhằm đáp lại từ trường có thể được phân tích bằng toán học. Chính lý thuyết của ông đã giúp cho phát hiện của Lauterbur tiến gần hơn đến kỹ thuật MRI hoàn hảo.
Từ khi ra đời, kỹ thuật chụp cộng hưởng từ được xem là một phát minh tối quan trọng trong lĩnh vực chẩn đoán và điều trị bệnh. Nó giúp ghi lại hình ảnh của tất cả các bộ phận cơ thể, đặc biệt là não bộ và tủy sống. Về cơ bản, kỹ thuật này đã biến các nguyên tử hydro trong mô cơ thể thành những bộ máy truyền sóng radio siêu việt. Chúng hiện diện ở mọi ngóc ngách trong cơ thể, do nguyên tử hydro có trong vô số phân tử nước ở khắp các nội tạng. Bằng việc truy tìm vị trí của các nguyên tử hydro, máy chụp MRI có thể ghi lại hình ảnh của tất cả các cơ quan. Hiện tượng này gần giống như khi ta bay qua một thành phố vào ban đêm và thấy rõ đường nét ranh giới của mọi công trình trong thành phố qua việc xác định vị trí của các ánh đèn.
Hội đồng giải Nobel khẳng định, kỹ thuật MRI là bước đột phá trong lĩnh vực chẩn đoán và nghiên cứu y học. Hiện nay, thế giới có hơn 60 triệu ca bệnh được xác định chính xác nhờ MRI hằng năm.
Chủ nhân của giải Nobel Y học năm ngoái là các nhà khoa học: Sydney Brenner, John E. Sulston (Anh) và H. Robert Horvitz (Mỹ). Công trình đưa họ lên bục vinh quang là phát hiện về cách thức quy định sự phát triển các bộ phận cơ thể của gene và quá trình tự tử được lập trình sẵn của tế bào. Thành công của họ đã đem lại ánh sáng cho việc chữa trị nhiều căn bệnh nan y như AIDS, đột quỵ...
Như mọi năm, lễ trao giải Nobel năm nay sẽ được tổ chức vào ngày 10/12, kỷ niệm ngày mất của Alfred Nobel (1896) - cha đẻ của hệ thống giải thưởng vinh quang nhất của nhân loại.
Giải Nobel Văn học nay năm cũng đã tìm thấy chủ nhân, đó là nhà văn người Nam Phi J.M. Coetzee với tác phẩm Điếm nhục. Ngày mai, giải Nobel Vật lý sẽ được công bố tại Thụy Điển. Các giải dành cho lĩnh vực hóa học và kinh tế sẽ được hé mở vào ngày tiếp theo.
Mỹ Linh (theo Reuters)
