Buổi chiều đẹp trời trên vùng cao nguyên lộng gió, chúng tôi tìm về nhà em Y Thu Êban (buôn Ea Bông, xã Cư Êbur, TP. Buôn Ma Thuột) để tận mắt “mục sở thị” tài năng thiên bẩm của em. Y Thu Êban vốn sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống âm nhạc, con trai út của nghệ nhân Y Thim Byă (46 tuổi) công tác tại Trung tâm Văn hóa tỉnh Đắk Lắk - là người sưu tầm, chế tác các loại nhạc cụ như đàn như T’rưng, kèn Đinh-năm và người biết chơi nhiều đàn ống chế tác từ tre trúc.
Lớn lên sớm tiếp xúc với các loại nhạc cụ dân tộc trong ngôi nhà sàn của cha, lại có năng khiếu nên không khó để Y Thu Êban lĩnh hội và diễn tấu thành thạo các nhạc cụ khi còn bé. Đến nay Y Thu Êban chính thức diễn tấu thành thạo 7 loại nhạc cụ dân tộc gồm: T’rưng, kèn Đinhpah, Chiêng đinh, Chiêng aráp (Chiêng cả người Jơ Rai), Chiêng đồng, Chiêng K’ram và Đinh-năm. Đáng nói, dù mới 12 tuổi nhưng dấu ấn tài năng Y Thu Êban in đậm trong làng nghệ nhân, nghệ sỹ cả nước bởi cậu bé này “chu du” trình diễn khắp nơi trong Nam, ngoài Bắc.
Năm 8 tuổi Y Thu Êban gây "chấn động" Tây Nguyên khi giành giải Nghệ nhân trẻ xuất sắc trong Liên hoan Văn hóa cồng chiêng dân ca, dân vũ và trình diễn trang phục các dân tộc tỉnh Đắk Lắk năm 2008 khi tham gia diễn tấu đàn T’rưng. Sau thành tích này, Y Thu đi cùng đoàn nghệ thuật Đắk Lắk ra thủ đô Hà Nội diễn tấu đàn T’rưng trong Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Biểu diễn đàn T’rưng, kèn Đinhpah cùng anh trai là Y Nal Êban tại phố cổ Hội An năm 2010. Năm 2011, xuôi vào TP. Hồ Chí Minh biểu diễn Đinhpah nhân ngày Quốc tế thiếu nhi. Mới nhất, Y Thu Êban cùng anh trai Y Nal Êban (Tốt nghiệp Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội) giúp đoàn nghệ thuật TP. Buôn Ma Thuột giành giải C trong Liên hoan “Thanh niên hát dân ca và diễn tấu nhạc cụ dân tộc tỉnh Đắk Lắk” lần thứ II diễn ra 2 ngày 17, 18/4 vừa qua.
Biểu diễn xong tiết mục “Mùa hái quả” trên cây đàn T’rưng, Y Thu Êban tâm sự: “Từ khi còn nhỏ mỗi khi cha em dạy đàn cho các học viên ở nhà sàn em thường ngồi bên cạnh nên từ năm lớp 2 loại nhạc cụ đầu tiên em đã học được là đinhpah. Đến năm lớp 4 em tiếp tục học thêm các loại nhạc cụ khác như: chiêng đinh, chiêng aráp, chiêng đồng, chiêng K’ram, đinh năm. Đến giờ em chơi thành thạo 7 loại nhạc kể trên, trung bình mỗi loại nhạc cụ em học khoảng 2 tháng. Trong đó, đàn T’rưng em học được từ anh trai Y Nal Êban trong kỳ nghỉ hè năm lớp 2 và đây cũng là loại nhạc cụ em thích nhất”.
Chia sẻ ước mơ tương lai, Y Thu Êban cho biết: “Sau này muốn đi theo con đường nghệ thuật, muốn làm một nghệ sỹ biểu diễn nhạc cụ dân tộc như bố đã từng làm và cũng mong muốn truyền đạt các loại nhạc cụ này cho các em nhỏ ở buôn làng em sinh sống”.
Viết Hảo
